Ds Edo Laseur heeft onderstaande column geschreven voor de regionale kranten.
Het is begin januari gepubliceerd in De Stier, de Cuijkse krant.
Knipoog van Boven
Was vroeger alles beter?
In zijn laatste Avondshow voor de publieke omroep stelde Arjen Lubach een vraag die dieper resoneert dan we ons misschien realiseren: ‘Was vroeger alles beter?’ Een verkennend onderzoek op straat leverde een scala aan reacties op.
Wat is het toch dat ons doet verlangen naar het verleden? Misschien is de werkelijke vraag niet wáárom we het verleden zo vaak verheerlijken, maar: ‘Wat onthullen onze nostalgische verlangens naar vroeger over onze hoop en verwachtingen van de toekomst?’
Weet u nog, toen…
Vroeger had elk dorp minstens één bruin café. Of er werd een kopje soep aangeboden als iemand in de buurt ziek was. Hing dat touwtje uit de voordeur, omdat men elkaar nog vertrouwde. En zeiden jongeren ouderen nog gedag. Een vriendelijk en vanzelfsprekend teken van respect.
Ondanks de kritische opstelling van Lubach in relatie tot het geloof komt de vraag voor zijn Avondshow rechtstreeks uit de bijbel. Bij Prediker (7:10a) valt dit te lezen: ‘En vraag jezelf niet af waarom het vroeger beter was dan nu.’
Er is niet veel nieuws onder de zon. Veel van het oude jaar nemen we mee naar het nieuwe. Oorlog in Oekraïne. Beelden van verwoesting in Gaza. Dreiging van chaos in Syrië in 2025 na de euforie eind 2024. Zoals dit na 2011 te zien was in Libië. De wereld lijkt vast te zitten in een vicieuze cirkel van conflict en crisis.
En hier te lande leeft een groeiend aantal landgenoten noodgedwongen in het verleden. Door de ziekte van Alzheimer blijft er welhaast geen heden meer over. Het heden glipt langzaam weg, terwijl herinneringen uit vervlogen tijden aan kracht winnen. Voor hen die het heden niet meer kunnen vasthouden, wordt het verleden dan de enige werkelijkheid. Met een variant op de 19e-eeuwse dichter Bilderdijk: ‘In het verleden ligt het blijvende heden!’
Is leven in het NU misschien wel niet de grootste uitdaging van ons allemaal? Werkelijk aan ‘leven’ toekomen is een kunst. In beslag genomen als we soms zijn door zorgen voor morgen. Of door herinneringen aan pijn van gisteren. Met een knipoog van Boven raadt de grootste Prediker aller tijden dit ene aan: leef bij de dag en omarm wat ‘is’!
Daar hebben we de handen vol aan. Cornelis Vreeswijk zong aan het begin van de jaren ‘70: ‘Misschien wordt het morgen beter, maar het wordt toch nooit goed.’ En tóch kan ik ’t vandaag niet laten u, lezers, een voorspoedig 2025 toe te wensen.
Edo Laseur,
predikant van de Protestantse Gemeente Uden/Veghel/Cuijk
