Brabants Dagblad artikel Emma

Ze heeft het adres gevonden via Google Maps. Direct na aankomst in het azc in hotel Van der Valk in Uden loopt ze op deze junidag in 2024 vastberaden naar de protestantse kerk aan de Udense Schepenhoek. Alsof er een magneet aan haar trekt. Dit is haar missie. Ze is gevlucht van haar streng islamitische familie uit Iran, omdat ze christen wil worden. En dat gaat hier gebeuren.

Het is een jaar geleden dat de islamitische Emma (43) – zo noemt ze zichzelf als schuilnaam, haar echte naam is bij de redactie bekend – de protestantse kerk Uden/Veghel binnenging. Ze is er omarmd, meteen opgenomen in de gemeenschap. „Ik ben nog iedere dag blij dat ik hier mag zijn”, zegt ze.

Ze liet zich dopen, deed belijdenis, in het Nederlands en in het Engels. Speciaal voor haar en enkele andere bewoners van het azc die ook hun weg naar de kerk vinden, worden de preken en bijbelteksten vertaald in het Engels. „Die krijgen ze vooraf, dan weten ze een beetje waar het over gaat”, zegt Albert Verver, lid van de kerkenraad.

Hij heeft zich samen met enkele mensen van de kerk in een speciaal comité ontfermd over Emma. Omdat ze zo geraakt zijn door haar verhaal en ze haar zoveel goeds gunnen. Ze hebben een verklaring opgesteld die Emma kan gebruiken in haar gesprekken met de IND over haar verblijfstatus. Voor wat het waard is. „We beseffen dat mensen in nood misbruik van ons kunnen maken. Maar we zien geen aanleiding om het verhaal van Emma in twijfel te trekken. Ze is een volwaardig lid van onze kerk en verdient onze hulp.”

 

Thuis in Iran mocht Emma nooit een eigen mening hebben. Ze moest haar haar verstoppen onder een hijab en loszittende, vormloze kleding dragen. En altijd stond ze in dienst van haar man en vader. Net als haar moeder en zeven zussen. Ze heeft ook nog vier broers, van wie er twee zijn omgekomen in de oorlog tussen Irak en Iran. Haar vader was een fanatiek aanhanger van het regime, en daarom moesten juist zij en haar zussen ‘het goede voorbeeld geven’.

„Ik voel me helemaal niet prettig bij de regels van de islam. Wat ik las over het christelijk geloof spreekt me veel meer aan”, zegt ze. Toen ze thuis vertelde dat ze zich wilde bekeren, ontstond er een enorm conflict. Ze scheidde van haar man, en moest daarbij – volgens de regels van de moellahs – haar tienerdochter bij haar man achterlaten. Het contact werd afgesneden.

Ze had last van pesterijen, met name door de zedenpolitie. Op straat werd ze opgepakt, omdat er een plukje haar onder haar hoofddoek zou uitkomen. En omdat bij het lopen een stukje blote onderarm te zien zou zijn geweest. Bij een aanhouding werd ze gedwongen een formulier te ondertekenen waarmee ze in geval van herhaling in de gevangenis kon worden gezet.

 

Het was de druppel. Ze vluchtte. Naar bekenden in Oman. Daar startte ze een eigen cafetaria, maar ook hier voelde ze de invloed vanuit Iran. „In Oman worden Iraanse christenen als tweederangs burgers gezien. Er is altijd een kans dat mensen informatie over je doorgeven. En dat zou niet goed zijn voor mijn dochter, die toen nog minderjarig was. Een vrouw alleen is daar ook niet veilig. Ik had het er niet makkelijk.”

Ze besloot dat het beter was helemaal uit beeld te verdwijnen. Via Italië en Nederland wilde ze naar Engeland, maar in Ter Apel liep haar reis vast. Nu wacht ze in het azc in Uden op een besluit over haar toekomst.

Dat is spannend, maar nog zorgelijker vindt ze de situatie van haar dochter, nu Iran in oorlog is met Israël. „De Mossad (Israëlische geheime dienst, red) zal mijn familie in de gaten houden. Ik maak mij zo’n zorgen om mijn dochter. Als ik wakker word, is zij het eerste waar ik aan denk. Ik pak meteen mijn telefoon om het nieuws te zien.”

Ze is benieuwd waar het toe leidt, nu het regime van de moellahs wordt aangevallen. Maar wat betekent dit voor haar geliefde dochter en zussen?

Slechts één zus weet dat ze in Nederland is. Zij vormt de lifeline tussen Emma en haar nu 20-jarige dochter. „Ik had gehoopt dat ik een veilige plek kon vinden, voordat ze achttien werd, zodat ik haar over kon laten komen. Maar nu is ze daar te oud voor. Zij lijkt op mij, ook zij heeft moeite om zich te schikken aan het regime. Ze zit vast in Iran, het leven is zwaar daar.”

De kerkgemeenschap in Uden heeft geld ingezameld zodat Emma de cello kan spelen.
© Van Assendelft Fotografie

Een cello van de kerk

In Iran speelde Emma cello. „Niet op hoog niveau hoor, ik ben nog een beginner”, zegt ze bescheiden. Dat instrument kon ze op haar vlucht niet meenemen. Ze miste het spelen, het geeft haar rust. De kerkenraad van de Protestantse kerk zette daarom een actie op touw om Emma van een cello te voorzien. „We zijn hem samen in Amsterdam gaan halen”, zegt Albert Verver.

En omdat Emma muzieklessen van de 14 euro zakgeld in de week dat ze van het COA krijgt niet kan betalen, heeft de kerkgemeenschap geld ingezameld voor haar lessen. Die krijgt ze nu wekelijks bij Kunst & Co in Uden.

Het helpt haar om haar zorgen te vergeten, over haar toekomst en die van haar dochter. „Ook al ben ik hier, aan Iran kun je bijna niet ontsnappen. Iran heeft spionnen, overal. In het azc kan ik daarom niemand vertrouwen. Maar hier mag ik zijn wie ik ben.”