Ds Edo Laseur schrijft voor de regionale kranten regelmatig een column.
Onderstaande editie is eind maart gepubliceerd in De Stier, de Cuijkse krant.
Knipoog van Boven
Waar kan ik écht mezelf zijn?
In televisieland had het programma ‘Schone Schijn’ een vaste schare kijkers. Daarin doet de vrouw des huizes zich duurder voor dan ze is. Die houding legt ze niet alleen zichzelf op, maar ook haar omgeving. De overdrijving maakt het getoonde gedrag enigszins luchtig en aanvaardbaar. Zodra echter medemensen zich anders voordoen dan ze zijn, hebben we daar wel een mening over. Het oordeel valt dikwijls milder uit, als wij zelf zulk gedrag vertonen. Dan proberen we het op dat moment onschuldiger voor te stellen in de vorm van een grapje. Maar wat kan echte humor betekenen? Humor werkt als smeerolie tussen de innerlijke en uiterlijke zijde van het mens zijn. De lach als uitdrukking daarvan heeft meerdere kanten. Wist u, dat lachen bij apen regelrecht een onderdeel van groepsbinding is?
Na ingrijpende gebeurtenissen hoor ik mensen nogal eens zeggen: ‘Ik zou niet meer weten wanneer ik voor het laatst gelachen heb!’ Het noodzakelijke en levensechte aan de lach komen we tegen in het boek Spreuken (17:22): ‘Een vrolijk hart bevordert een goede gezondheid, een sombere geest verzwakt het lichaam.’ Aan de lach zit in de communicatie nog een heel eigen kant. Het kan geheimen maskeren. De lach kan iemands mening verhullen. Die dubbelheid achter een lach is 3000 jaar geleden ook al gesignaleerd in Spreuken (14:13): ‘Zelfs als iemand lacht, kan hij toch verdrietig zijn, en als de vreugde voorbij is, blijft het verdriet.’
In het circus…
In het circus (van het leven) doet het een beetje denken aan de clown. De traan in het ene oog is die van de lach en in het andere die van het verdriet. Deze elementen komen samen in de persoon van John Cleese (geb.1939). De energieke Britse acteur, scenarioschrijver, komiek en filmmaker. Bekend door absurde humor in Monty Python uit de jaren zeventig. Niet lang daarna excellerend met ‘Fawlty Towers’ (Hotel op stelten). Hilariteit ten top. Tegelijkertijd kent zijn humor ook donkere kanten. Hij drijft met eigen depressies openlijk de (zelf)spot. Dat doet hij al jarenlang door op te treden met het programma ‘The last time to see me before I die’. Tot in 2025 toe.
Maar hoe zit dit bij ons? De volksmond zegt: ‘Jantje lacht, Jantje huilt.’ Welke innerlijke kant van ons voert aan de buitenkant de boventoon? Spreuken (27:19) heeft ook oog voor die menselijke dimensie. ‘Zoals water het gezicht weerspiegelt, zo weerspiegelt het hart de mens.’ Met andere woorden: Kijk in de spiegel als je wilt weten hoe je er uitziet. Kijk in je hart als je wilt weten hoe je werkelijk bent. Of kijk in de ogen van medemensen om te zien hoe je op anderen werkt. Maar besef, dat er Eén is bij wie we altijd onszelf kunnen zijn…
Edo Laseur, predikant van de Protestantse gemeente Uden/Veghel/Cuijk
